เรือนารายณ์ทรงสุบรรณเป็นเรือพระที่นั่งกิ่ง ประเภทรูปสัตว์ กล่าวคือ เป็นเรือที่แกะสลักหัวเรือ เป็นรูปสัตว์ ต่างๆ ทั้งสัตว์จริงและสัตว์ในเทพนิยาย เรือรูปสัตว์ปรากฏขึ้นในรัชกาลสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ พระองค์ทรงแก้เรือ แซเป็นเรือไชยและเรือรูปสัตว์ต่างๆ เพื่อจะให้ตั้งปืนใหญ่ที่หัวเรือได้ เรือรูปสัตว์ มาจากตราประจำตำแหน่งของ เสนาบดี เช่น ราชสีห์ คชสีห์ นาค ฯลฯ นอกจากนี้ เรือพระที่นั่งก็มีหัวเรือเป็นรูปสัตว์ตามพระราชลัญจกร เช่น เรือ นครุฑ อย่างพระราชลัญจกร "พระครุฑพ่าห์" หัวเรือแต่เดิมทำเป็นรูปครุฑเท่านั้น ซึ่งก็เป็นสัญลักษณ์ หมายถึง เรือ พระที่นั่งแห่งพระมหากษัตริย์ผู้อยู่ในฐานะสมมติเทพนั่นเอง ความเป็นมาของเรือนารายณ์ทรงสุบรรณนั้น มีชื่อเดิม ว่า "มงคลสุบรรณ" พระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทรมหาเจษฎาบดินทร์ พระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ต่อขึ้นตามแบบอย่างสมัยอยุธยา โดยมีพระราชประสงค์ ตามที่ปรากฏความในพระ ราชพงศาวดารว่า "ไว้เป็นเกียรติยศสำหรับแผ่นดิน"
*เรือแซ เป็นเรือโบราณของไทยซึ่งใช้ในแม่น้ำ เหตุที่ชื่อ "แช่" เข้าใจว่ามาจากคำว่า "เซ" หมายถึง แม่น้ำ เรือชนิดนี้ใช้ในการลำเลียงพล ศาสตรวุธ ยุทโธปกรณ์เสบียงกรัง เป็นเรือที่แล่นค่อนข้างช้า * เรือไชย เป็นเรือที่ใช้ลำเลียงพล ศาสตราวุธ ยุทโธปกรณ์ และเสบียง แล่นเร็ซกว่าเรือแซ *เรือรูปสัตว์ เรือชิดนี้จะทำหัวเรือเป็นรูปสัตว์ต่าง ๆ มีครุฑ พญานาค เป็นต้น ใต้รูปสัตว์ก็จะมีช่องวางปืนใหญ่ ใช้เป็นเรือปืนด้วย *เรือกราบ มีลักษณะคล้ายเรือไชย แต่แล่นเร็วกว่า
ลักษณะของเรือลำนี้มีความยาว 17 วา 3 ศอก กว้าง 5 ศอก 5 นิ้ว ลึก 1 ศอก 6 นิ้ว กำลัง 6 ศอก 6 นิ้ว พื้นท้องเรือภายนอกสีแดง กำลังฝีพาย 65 คน โขนเรือแต่เดิมจำหลักไม้รูปพญาสุบรรณ หรือพญาครุฑยุดนาค เท่านั้น มีช่องกลมสำหรับติดตั้งปืนใหญ่อยู่ที่หัวเรือ ใต้ตัวครุฑ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส ได้ทรงพระนิพนธ์เกี่ยวกับเรือมงคลสุบรรณในกระบวนพยุหยาตราทางชลมารคไว้ว่า "เรือพระที่นั่งมงคลสุบรรณมีปืน จ่ารงที่หัวเรือตรงช่วงเท้าของรูปครุฑ มีฝรั่งกำกับปืน ๓3นาย คือ พระยาพิเศษสงคราม หลวงชนะทุกทิศ และหลวง ฤทธิวารี มีจมื่นสรรเพชภักดี และจมื่นศรีเสาวรักษ์ จมื่นเสมอใจราช และจมื่นไวยวรนารถ อยู่ประจำหน้าพระที่นั่ง ที่บัลลังก์นี้มีเครื่องราชูปโภคทอดไว้ เช่น พระล่วมมณฑป พระแสงดาบต้น กระดานชนวน หม้อลงพระบังคน ธารพระกร พระสุพรรณราช และพระสุพรรณศรี ทั้งยังมีวิชนี เครื่องสุธารสชา ชุดกล้องเข้าใจว่าเป็นกล้องยาสูบ เชิงเทียน พระเต้าน้ำ และพระสุพรรณภาชน์สองชั้น ส่วนนอกบัลลังก์ด้านหน้า ผูกพระแสงปืนดาบศิลาขนาดยาวสิบ คืบประดับลวดลายคร่ำทอง เป็นปืนที่ใช้ลูกปืนขนาดหกบาท พนักงานประจำปืนชื่อพระยาอภัยศรเพลิง หลวงเสน่ห์ ศรวิชิต และหลวงสนิทอาวุธ มีเจ้ากรมพระศุภรัตชื่อหลวงสุนทรภิรมย์ และจางวางพิชัยพลระดม ที่ท้ายที่นั่งนอก ม่านมีมหาดเล็ก 2 คน มีเวรพนักงานพระภูษามาลา เชิญพระกลด 2 คน และมีแพทย์หลวงอีก 1 คน คือ หมอยา ทิพจักร และหมอนวดราชรักษา"
อนึ่ง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า พระราชทานนามเรือพระที่นั่งที่ต่อใหม่นี้ว่า "เรือพระที่นั่งนารายณ์ทรง สุบรรณ รัชกาลที่ 9" ซึ่งจักปรากฏเป็นสัญลักษณ์แห่งพระบรมเดชานุภาพ และเป็นพระเกียรติยศสำหรับแผ่นดิน สืบไปชั่วกาลนาน
เรือพระที่นั่งนารายณ์ทรง สุบรรณ รัชกาลที่ 9
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น